Według legendy kościół i klasztor augustianów miały zostać ufundowane w 1217 r. przez Władysława Odonica zw. Plwaczem (p. Historia > Wieluń). Chociaż powstanie wówczas klasztoru dla zakonu reguły św. Augustyna jest raczej wykluczone (zgromadzenie to założono w 1256 r.), jest dość prawdopodobne, że istniał tu wówczas drewniany klasztor eremitów. Zapewne Kazimierz Wielki ufundował po pożarze miasta w 1335 r. murowany gotycki kościół na miejscu starszego, drewnianego i przekazał go wraz z klasztorem augustianom. Pierwsze wzmianki pisane o klasztorze augustianów pochodzą z końca XIV w.: w 1391 r. burmistrz Wielunia Henryk Talman ofiarował zakonnikom część wsi Dąbrowa, w 1395 r. wspomina się przeora Mikołaja z Würzburga, a w 1398 o wizytacji prowincjała bawarskiego Jana Retza z Austrii.
W 1457 r. książę oświęcimski Janusz najechał miasto, spalił klasztor wraz z kościołem i wymordował 32 zakonników. Zabudowania stały przez wiele lat opustoszałe, ich odbudowę dokończono dopiero w 1497 r.
Klasztor bogacił się dzięki licznym darowiznom, m.in. w podwieluńskiej wsi Kopydłów i w samym Wieluniu. W XVI w. polskie klasztory augustianów, w tym wieluński z przeorem Mikołajem wystąpiły o odłączenie od prowincji bawarskiej zakonu (do której należały od XIV w.) i utworzenie odrębnej, polskiej.
W 1625 r. w klasztorze było 6 zakonników i 2 laików.
Kościół wraz z klasztorem spłonęły wraz z całym miastem 28. czerwca 1631 r., lecz w ciągu zaledwie kilku lat został odbudowany. Nowe zniszczenia przyniósł potop szwedzki w 1655 r. - zespół klasztorny został ograbiony, zabito przy tym o. Marcelego Kłobuszyńskiego. W l. 1660-77 kościół gruntownie przekształcono w stylu barokowym (m.in. przesklepiono na nowo nawę i prezbiterium, dobudowano empory tworząc wnęki na boczne ołtarze oraz boczną kaplicę na obraz Matki Bożej Pocieszenia), a na miejscu zniszczonego klasztoru zbudowano nowy, piętrowy budynek (początek budowy 1672; do dziś zachowało się jedno, wschodnie skrzydło). Przeorami byli wówczas Amadeusz Małaczyński i Antoni Małecki.
Z powodu zarazy w czasie wojny północnej zmarło 3 zakonników, co poważnie zmniejszyło stan wieluńskiego klasztoru, gdyż wiadomo, że np. w 1777 r. przebywało w nim zaledwie 7 ojców zakonnych.
W 1799 r. zebrała się w wieluńskim klasztorze kapituła utworzonej po rozbiorach prowincji pruskiej zakonu augustianów, a w 1805 r. prowincjałem wybrano tutejszego przeora Kajetana Starzyńskiego. W 1811 r. w klasztorze było 6 zakonników, w 1817 - 5. Znani są ówcześni przeorzy - Patrycy Załuski, Franciszek Sokołowski i Tadeusz Pankiewicz.
Klasztor i kościół spłonęły po raz kolejny w nocy z 18 na 19. czerwca 1858 r., odbudowane zostały staraniem ojców Rajmunda Krajewskiego, Stanisława Kryńskiego i Leona Opońskiego do 1862 r.; obniżono wówczas dach kościoła.
Zakonnicy wspierali powstanie styczniowe, jeden z nich, Maksymilian Rytel został za to zesłany na Syberię. W 1864 r. ukazem carskim w ramach represji popowstaniowych zlikwidowano wszystkie zakony w Królestwie Polskim. Dla augustianów pozostawiono jeden klasztor bez nowicjatu, właśnie wieluński, w którym znaleźli się zakonnicy z pozostałych, zlikwidowanych. W ten sposób konwent wieluński liczył wówczas 26 osób - 22 ojców, 3 kleryków i 1 laika; przeorem był Dionizy Lebiedziński, wśród zakonników byli również ci wspomagający powstanie - Józefat Jagodziński i Roman Karol Stefanowski. W 1887 r. przeorem został Gerwazy Bielecki, który od 1892 r. do swojej śmierci (1909) był tu jedynym zakonnikiem. Po likwidacji klasztoru w 1893 r. był on wikariuszem kościoła, który stał się filią parafii. Po nim funkcję tą przejął Leopold Pankowski. Zniszczony budynek klasztorny odremontowano, część przeznaczono na mieszkania dla służby kościelnej, zaś resztę przekazano miastu na cele oświatowe. Licząca 993 woluminy biblioteka i archiwum zostały przejęte przez władze zaborcze; część z nich wzbogaciła biblioteki warszawskie.
W 1921 r. kościół wraz z klasztorem przejęli Misjonarze Świętej Rodziny prowadzący tu seminarium duchowne; był to pierwszy w Polsce klasztor tego zakonu. W 1926 r. miała miejsce kolejna (niewielka) przebudowa kościoła.
Podczas bombardowań 1. września 1939 r. uległa zniszczeniu część klasztoru (skrzydła zachodnie i północne). Kościół przez całą okupację był niedostępny dla wiernych, początkowo urządzono tu spichlerz, a w sierpniu 1942 r. po ostatecznej likwidacji wieluńskiego getta skupiono na terenie zespołu poklasztornego Żydów z Wielunia i okolicy. Prawdopodobnie przewinęło się tutaj 10 tys. osób, które trafiły następnie do getta łódzkiego i do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem.
W 1946 r. kościół stał się siedzibą parafii, zaś pozostałe fragmenty klasztoru włączono w obręb plebani. W l. 60-tych przeprowadzono staraniem proboszczów Józefa Pruchnickiego i Edwarda Banaszkiewicza prace nad rekonstrukcją gotyckiej bryły świątyni, m.in. poprzez podniesienie kalenicy dachu. Ponadto w oknach prezbiterium założono witraże, a w głównym wejściu nowe drzwi z herbami Wielunia, ziemi wieluńskiej i godłem narodowym; obniżono również baszty przy fasadzie i poddano konserwacji obrazy z wyposażenia kościoła. W 1965 r. bullą Pawła VI kościół podniesiono do rangi kolegiaty pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, a w 1971 r. obraz Matki Bożej Pocieszenia został koronowany przez kardynałów Stefana Wyszyńskiego i Karola Wojtyłę.
W l. 1982-84 r. dobudowano do kościoła i skrzydła dawnego klasztoru dwa nowe skrzydła plebani na miejscu zniszczonych w 1939 r.

Okazała gotycko-barokowa bryła kościoła złożona jest z prostokątnej nawy, węższego, długiego, zamkniętego wielobocznie prezbiterium i dobudowanej od południa kaplicy. Świątynia orientowana, zbudowana z kamienia wapiennego i piaskowca. Od zachodu fasada ujęta została w dwie baszty i zwieńczona odtworzonym gotyckim blendowym trójkątnym szczytem. Kościół nakryty jest dachami dwuspadowymi, niższym nad prezbiterium; nad kaplicą boczną dach pulpitowy; nad tęczą odtworzona została sygnaturka. Nawę oświetlają dwa rzędy okien w ścianie południowej, uformowane w ten sposób w czasie barokowej przebudowy; wewnątrz oddziela je od siebie empora. W prezbiterium zachowały się oryginalne wielkie ostrołukowe gotyckie okna między potężnymi szkarpami. Od południa do kościoła prowadzi wejście przez gotycki portal z XIV w. o laskowanym obramieniu.
Wewnątrz przy nawie od zachodu kruchta, nad nią chór połączony z biegnącymi wzdłuż osi nawy emporami, pochodzącymi wraz z filarami przyściennymi z barokowej przebudowy z XVII w., kiedy to kościół przebudowano na ścienno-filarowy. Pod nimi po dwie wnęki między filarami, na których opiera się sklepienie kolebkowe nawy wraz z lunetami. Od zewnątrz filarom odpowiadają szkarpy. Nawę od prezbiterium oddziela gotycka ostrołukowa tęcza. Sklepienie prezbiterium kolebkowe z lunetami, od południa dobudowano w 2. poł. XVII w. kaplicę o sklepieniu krzyżowym.

Z wyposażenia wymienić należy:
 obrazy:
- Zdjęcie z krzyża (Opłakiwanie Chrystusa) - późnogotycki obraz ze szkoły wrocławskiej, XVI w. znajdujący się w ołtarzu głównym, tempera na desce lipowej; pochodzi ze zniszczonego kościoła farnego, później przeniesiono go do kościoła św. Barbary, a następnie ukryto przed okupantem hitlerowskim
- Wizja św. Teresy z Avila - olej na płótnie, autorstwa renesansowego malarza włoskiego Giulio Cesare Proccaciniego z pocz. XVII w.; obraz ten był darem Jerzego Boxy Radoszewskiego, podkomorzego wieluńskiego i znajdował się w renesansowej kaplicy Radoszewskich w zniszczonym kościele farnym
- Grosz czynszowy - XVII-wieczny obraz ze szkoły Tycjana, również pochodzący z fundacji Jerzego Radoszewskiego dla rodowej kaplicy
- Matki Bożej Pocieszenia - obraz fundacji Stanisława Starowskiego, namalowany w Krakowie ok. 1640 r., wkrótce otoczony został kultem; posiada srebrną sukienkę i złote korony - pamiątka koronacji obrazu z 1971 r.
- Madonna typu Assunta - XVI w.
 marmurową chrzcielnicę z manierystyczną czaszą z 1635 r. dekorowaną płaskorzeźbami przedstawiającymi głowy aniołków i ornamentem kandelabrowym, ufundowaną przez rodzinę Jawornickich
 rzeźby:
- późnogotyckie hermy drewniane świętych Piotra i Pawła oraz nieznanego świętego z XVI w.
- barokowy krucyfiks na belce tęczowej z 2. poł. XVII w.
- św. biskupa - na ambonie, XVIII w.
Na wyposażeniu kościoła znajdują się ponadto pozłacane srebrne gotyckie kielichy mszalne i monstrancja z XVII w.
W oknach prezbiterium witraże przedstawiają sceny z życia zakonników i legendę o powstaniu miasta i klasztoru.

Od północy do kościoła przylega budynek plebani, której wschodnie skrzydło to pozostałość XVII-wiecznego klasztoru augustianów. W korytarzu i w pomieszczeniach zachowały się sklepienia krzyżowe i kolebkowe (na piętrze). Na parterze znajdowały się niegdyś kapitularz i niewielka kapliczka, zakonnicy mieszkali natomiast w celach na wyższych kondygnacjach. Plan plebani pokrywa się z planem klasztoru z wirydarzem pośrodku.
W korytarzu skrzydła dawnego klasztoru znajduje się wykuta z trzech kamiennych bloków kuna - średniowieczne narzędzie kary, pochodząca ze zburzonego kościoła farnego.

Obok kościoła, w rogu ulic Augustiańskiej i Okólnej znajduje się murowana barokowa dzwonnica z XVIII w. na planie kwadratu, podzielona gzymsami na cztery kondygnacje. W czasie I wojny światowej Niemcy zrabowali dwa zabytkowe dzwony, w 1934 r. odremontowano opustoszały budynek, m.in. wymieniono cały dach. Naroża dzwonnicy ozdobione pilastrami, okna zamknięte półkoliście.

W kościele i budynku poklasztornym znajduje się kilka tablic pamiątkowych: ku czci 32 księży zabitych w latach II wojny światowej, poświęcona pamięci poległych i pomordowanych żołnierzy Armii Krajowej obwodu wieluńskiego oraz upamiętniająca postać tutejszego proboszcza Józefa Pruchnickiego.

Teren wokół kościoła należący do parafii to dawne ogrody klasztorne, znajdował się tu ponadto cmentarz. Jest tu również figura św. Jana Nepomucena, stojąca niegdyś przy ulicy Różanej.


Kościół Bożego Ciała.


Kościół Bożego Ciała.


Kościół Bożego Ciała.

Kościół Bożego Ciała.

Projekt „Wspieraj lokalnie” powstał dzięki współpracy Instytutu Wsparcia Organizacji Pozarządowych z PITax.pl Łatwe podatki.

fundusze

link do kamery on-line z placu legionów

cmentarz

PUBLICZNY TRANSPORT ZBIOROWY W GMINIE WIELU

65plus ok

karta rodzinom 3+

karta dużej rodziny