Do Wielunia sprowadziła bernardynki wojewodzina sieradzka, starościna wieluńska Anna ze Sroczyńskich Koniecpolska, matka Stanisława Koniecpolskiego, hetmana wielkiego koronnego. Odkupiła ona dwór arcybiskupi (zbudowany w l. 1342-74 r. przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jarosława Bogorię Skotnickiego) wraz z działką przylegającą do murów obronnych, na której zbudowano murowany zespół klasztorny. Prace budowlane rozpoczął na jej zlecenie w 1612 r. Jerzy Hoffman (prawdopodobnie budowniczy kilku obiektów w ówczesnym województwie sieradzkim). Kościół ukończono już w 1615 r. (p. Zabytki > Wieluń > Kościół ewangelicki), klasztor zapewne dopiero po 1616 r., tj. po śmierci fundatorki. W obrębie zabudowań klasztornych znalazła się również baszta Skarbczyk (p. Zabytki > Wieluń > Mury obronne).
Anna Koniecpolska zabezpieczyła środki na utrzymanie zakonnic kupując dlań część wsi Kowale, folwark Zawisnę, Ganę, Gaszyn i inne. Odpowiednio duże wiano wnosiły również córki szlachty wieluńskiej, którym przeznaczono klasztorną furtę. Ponadto przyjmował dziewczęta na naukę i wychowanie. Część zakonnic przeniosła się w 1650 r. do nowego klasztoru w Łowiczu. Gdy w 1717 r. wybuchła epidemia cholery zakonnice przeniosły się do swego majątku w Kowalach, co nie zapobiegło śmierci 8 z nich i aż 20 osób służby. W l. 1656 (potop szwedzki) i 1730 zabudowania klasztorne częściowo spłonęły. W czasach pruskich (l. 1793-1807) dobra ziemskie bernardynek przeszły na własność rządu, który w zamian przyznał klasztorowi dotację.
W 1818 r. ze względu na zły stan techniczny budynku zakonnice postanowiono przenieść do klasztoru popaulińskiego (p. Zabytki > Wieluń > Kościół i klasztor bernardynek), co stało się w roku 1819, mimo sprzeciwu przeoryszy Walewskiej, która w proteście nakazała niszczyć zabudowania i ogród. Jednocześnie najcenniejsze pozycje (14 woluminów) z księgozbioru klasztornego przejął Samuel Linde, dyrektor Biblioteki Publicznej w Warszawie.
Budynek poklasztorny wraz z przylegającą działką został w 1823 r. sprzedany Karolowi Neuville’owi, który założył tu manufakturę sukienniczą produkującą tkaniny wełniane, początkowo napędzaną konnym kołowrotem, a od 1830 r. maszyną parową. W szczytowym okresie rozwoju zakładu zatrudniono w nim 250 robotników. Kres jego prospericie przyniosło ustanowienie granicy celnej z Cesarstwem Rosyjskim w ramach represji po klęsce powstania listopadowego. Po śmierci założyciela interes przejął jego syn, Hubert. Ostateczny upadek zakładu miał miejsce po pożarze w 1844 r. Zmiana przeznaczenia klasztoru na budynek fabryczny pociągnęła za sobą znaczną przebudowę. Budynek przejął wierzyciel Neuville’a - Bank Polski. W l. 1916-26 funkcjonowała tu męska dwuklasowa powszechna szkoła żydowska Jesodej Hatora, a następnie, do 1936 r., kino „Miraż”. W okresie okupacji w budynku Niemcy po raz kolejny przebudowali obiekt urządzając w nim stolarnię, która działała do końca l. 50-tych XX w. W l. 1960-61 przeprowadzono na terenie zespołu pobernardyńskiego badania architektoniczne i archeologiczne przygotowujące do restauracji w l. 1965-69. Wówczas częściowo zrekonstruowano budynek przystosowując go to potrzeb Muzeum Ziemi Wieluńskiej, które znajduje się tam do dnia dzisiejszego (p. Muzeum).
Budynek klasztorny zbudowano na planie prostokąta z wykorzystaniem murów obronnych wyznaczających granicę działki. Piętrowy, podpiwniczony, jest połączony korytarzem z dawnym kościołem przyklasztornym (obecnie użytkowanym przez parafię ewangelicko-augsburską), z którym tworzył zespół klasztorny wzdłuż osi równoległej do murów miejskich. W piwnicach i części pomieszczeń na parterze zachowały się oryginalne sklepienia kolebkowe i krzyżowe. W czasie prac renowacyjnych w l. 60-tych XX w. podniesiono dach i odtworzono szczyty budynku w formie nawiązującej do późnego renesansu i manieryzmu. Część okien posiada renesansowe kamienne obramienia.
Budynek Muzeum Ziemi Wieluńskiej
Budynek Muzeum Ziemi Wieluńskiej
Budynek Muzeum Ziemi Wieluńskiej
Budynek Muzeum Ziemi Wieluńskiej
Budynek Muzeum Ziemi Wieluńskiej